پنج شهید گمنام در خاموشی برای دل‌ها و قلب‌های نالایق و بر زبان همه مهر سکوت زده بودند تا اینکه امتحانی باشد برای سرافرازانی که راه و سیره آنها را درک کرده‌اند و در نهایت از این آزمون کسانی رستگار بیرون آمدند که گمنامی شهدا را برای حفظ دین و کشورشان که جان خود را با اخلاص در این راه هدیه کردند درک، و در مقابل عطمت روح آنها سر تعظیم فرود آوردند.
به گزارش پایگاه فرهنگی و اطلاع رسانی مفقودین و شهدای گمنام ، در سال 1383 پیکرهای پاک پنج شهید گمنام در محل مصلی جیرفت برای تسلی دل دوست‌دارانشان مهمان شدند.
آغاز به کار اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب،بحث سرو سامان دادن به مصلی و همچنین ساخت مجموعه فرهنگی هنری یادمان ولایت به دلیل تبعید رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دوران ستمشاهی به جیرفت، دست به دست هم داد تا اینکه مسئولان نسبت به ساماندهی این مرکز توجه کنند.
مظلومیت و غربت آرامگاه شهدای گمنام هر از گاهی توسط بعضی رسانه‌ها منتشر می‌شد ولی باز هم از کنار آن به آرامی رد می‌شدند و دل و امیدشان تنها به چهار ریالی بود که در یک صندوق صدقات چند کیلویی نصب شده در محل دفن شهدای گمنام خوش شده بود.
وقتی که یک گزارش غریبانه توسط یک رسانه محلی از فضای آرامگاه شهدای گمنام شهر جیرفت منتشر شد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با خواندن آن آستین همت را بالا زد و مبلغ 60 میلیون تومان به این امر اختصاص داد اگر چه بعدها هر کسی که تریبونی به دستش می‌رسید سعی می‌کرد این اقدام را به نام خودش ثبت کند ولی حقیقت امر تنها یک گزارش و به همراه آن همت و پشتکاری بود که انجام شد. سپس ساخت و ساز این مکان معنوی با سرعت قابل توجه‌ای شروع شد. بچه‌های کانون شهدای گمنام هم خوشحال بودند و هم امیدوار. زیرا حلقه اتصالشان همین مکان بود و قبل از آن هر کاری می‌کردند نمی‌توانستند مشکلی را حل کنند.
حالا دیگر گنبد یادمان شهدای گمنام همه فضای شهر جیرفت را تحت تأثیر قرار داده است. گنبدی خوشرنگ و متجلی از معنویت دل‌های پاکی که خالصانه در مسیر توسعه آن گام برداشته شده و بر فراز همه کارهای فرهنگی قدرت‌نمایی می‌کند. بزرگترین پروژه معنوی ایثار و شهادت در شهر جیرفت مکانی شده است برای دیدار یاران و رهروان سیره شهدا. همه در مناسبت‌های خاص دور هم جمع می‌شوند و خاطراتی را بازگو می‌کنند که سالهای سال در سینه‌ها حبس شده است.
اخیرا به اهتمام شهرداری جیرفت زیباسازی فضای پیرامون یادمان شهدای گمنام شروع شده و تشکر خانوده‌های شهدا، ایثارگران و اقشار مختلف مردم را به همراه داشته است.
شهدای گمنام حلقه اتصال جوانان
سیداسماعیل حسینی مسئول «کانون فرهنگی هنری شهدای گمنام جیرفت» در این باره می‌گوید: از اولین روزی که پنج شهید گمنام در محل مصلای جیرفت مهمان ما شدند این کانون را به منظور برگزاری برنامه‌های فرهنگی،هنری،مذهبی و مناسبت‌های خاص دفاع مقدس راه‌اندازی کردیم و با همت جمعی از جوانان ولایی و ارزشی شهر جیرفت کارهای خوبی انجام داده‌ایم.
برگزاری چهارمین یادواره شهدای گمنام،برگزاری آئین شب‌های قدر به مدت سه سال متوالی،برگزاری دعای کمیل و ندبه،روایت علمیات‌های دفاع مقدس با حضور رزمندگان و دیگر برنامه‌های جانبی از جمله برکات مهمانی شهدای گمنام است که انگیزه کار بی‌ادعا را برای تعدادی از جوانان این شهر فراهم کرده است.
احداث یک مرکز تفریحی و معنوی در جوار یادمان شهدای گمنام
امان‌الله مختاری شهردار جیرفت هم می‌گوید: از سردار باقرزاده رئیس کمیته جست‌وجوی مفقودین ستادکل نیروهای مسلح به دلیل همکاری لازم برای مهمانی هفت شهید گمنام که مایه برکت هستند در شهر جیرفت،تشکر می‌کنم.کار برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا که برای آرمش ما جان خود را تقدیم کردند ،یک سعادت است. به زودی محوطه‌سازی کامل یادمان شهدای گمنام در جیرفت شامل آسفالت، گلگاری،ساخت چندین آلاچیق برای رفاه زائران و همچنین دیگر امکانات مورد نیاز فراهم خواهد شد.
تا کنون علاوه بر محوطه‌سازی، تعداد 90 اصله نخل در مدت 24 ساعت در اطراف یادمان شهدای گمنام در محل مصلی کاشته شده که به 120 اصله افزایش پیدا خواهند کرد. باید در کنار فضاهای معنوی، امکانات رفاهی مورد نیاز برای مراجعان،مسافران و سایر کسانی که قصد حضور در این مکان دارند فراهم شود. یک تفرجگاه با رعایت شأن و جایگاه شهدا هم در جوار یادمان شهدای گمنام در آینده نزدیک ایجاد خواهد شد.
همچنین به مناسبت عید سعید فطر نمایشگاه عکس"یاد یاران "در جوار یادمان شهدای گمنام با موضوع آزاد و دفاع مقدس دایر شد.
ضرورت ساخت فضاهای چشم‌نواز در جوار یادمان شهدای گمنام برای استراحت زائران ، سردار سرتیپ پاسدار سیدمحمد باقرزاده رئیس کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح نیز در پی اقدام شهردار جیرفت نسبت به فضاسازی محوطه یادمان شهدای گمنام در گفت‌وگویی می‌گوید: ساخت و ساز یادمان شهدای گمنام و توسعه فضاهای جانبی برای زائرین کوی شهدا یک ضرورت و یک کار انقلابی و معنوی محسوب می‌شود.به مصداق آیه شریفه قرآن کریم،بزرگداشت شعائر الهی از جمله،جهاد و تلاش در راه خدا و تکریم مجاهدت‌های شهدا همواره مورد تاکید و توجه بوده است. باید تلاش کنیم فضاهای چشم‌نواز و زیبایی در جوار یادمان شهدای گمنام برای استراحت زائران و مناسبت‌هایی که به صورت گسترده برگزار می‌شوند ساخته شود. در مجموع چون این مکان به شهدا منتسب است باید از امکانات کافی برخوردار باشد تا اینکه جایگاه مهمانی شهدا و میزبانی مردم حفظ شود.
از شهردار جیرفت که از رزمندگان و جانبازان انقلاب است و فضای پیرامون یادمان شهدای گمنام را مزین به نخل کرده است، تشکر می‌کنم. در شرایطی که در شهر جیرفت به خاطر توسعه زمین‌های کشاورزی نخل‌ها را به عنوان نماد شاخص مهم شهرستان از بین بردند این حرکت بیشتر جلوه می‌کند. از سوی دیگر، کاشتن نخل در دین اسلام هم مورد تاکید و توجه است.
اهتمام شهرداری برای مزین کردن فضای پیرامون حرم شهدای گمنام به نخل در جایگاه خاص خودش قابل تقدیر و تشکر است و نباید فضای شهر جیرفت و اطراف آن را برای توسعه زمین‌های کشاورزی از نخل تهی کنیم، توجه دادن به این معنا است که فضای شهر جیرفت و اطراف را باید نخل بکاریم و من بعید می‌دانم این کار خیلی مورد رضایت باشد که ما درخت‌های نخل را از ریشه در بیاوریم و بعدا یک فضایی برای کاشت سبزیجات و غیره داشته باشیم.نخل صرف‌نظر از زیبایی و علاه بر برخورداری از پایه اقتصادی توجیه اقتصادی و برکات با ارزشی هم دارد.
در بقیه نقاط استان کرمان هم یادمان شهدای گمنام داریم که توسعه این یادمان‌ها کامل نشده ولی ساخت و ساز انجام شده است هرچند فضاهای پیرامون هنوز از نخل‌کاری بهره‌ای ندارند بنابراین اقدام شهردار جیرفت در مزین کردن فضای پیرامون یادمان شهدای گمنام به نخل می‌تواند الگوی خوبی برای شهرهایی باشد که در آنها نخل بعمل می‌آید. در مجموع اینگونه اقدامات قابل توجه است و اگر در نقاط دیگر استان نخل بعمل نمی‌آید اما از درختان دیگر هم می‌توان برای رفاه زائران کوی شهدا استفاده کرد و مانعی ندارد.
حرم شهدا یک تریبون دائمی هستند
به طور کلی تعظیم و تکریم شهدا به عوامل مختلفی بستگی دارد که یک بخشی هم برمی‌گردد به فضاهای معماری و اجرای برنامه‌های پرمحتوا در جوار قبور شهدا. و در حقیقت حرم شهدای گمنام یک تریبون دائمی و معنوی برای ترویج فرهنگ ایثار،جهاد و شهادت محسوب می‌شود. شهدا همچنان فرهنگ جهاد و شهادت را فریاد می‌زنند و کسانیکه از این فضا مستفیض می‌شوند قطعا توجه دارند آن چیزی که تقاضا و انتظار دارند این است که فرهنگ جهاد و شهادت در این کشور فراموش نشود.به هر حال ما از دفاع‌مقدس در مناطق جنگی بناهای تخریب شده و آثار بر جای مانده‌ای داریم اما آثار معنوی دفاع مقدس در همه جای کشور پراکنده است.
حرم شهدا شاخص دفاع مقدس هستند
گلزارهای شهدا و همین حرم شهدای گمنام از نقاط شاخص دفاع مقدس هستند که فارغ از فاصله طولانی از فضاهای ظاهری جنگ در جایگاه خاص خودشان نمادی از فرهنگ ایثار و جهاد محسوب می‌شوند.
ایجاد کتابخانه دفاع مقدس ضرورت دارد
این حرم‌ها، ما و جوانان را نسبت به فرهنگ ایثار،جهاد و شهادت بیشتر علاقه‌مند می‌کند و می‌طلبد در کنار این اقدامات،یک کتابخانه دفاع مقدس در جوار حرم شهدای گمنام برای بهره‌مندی عموم مردم به ویژه جوانان ایجاد شود و کسانیکه به این مکان مراجعه می‌کنند بعد از استراحت و نماز، از فضای علمی حرم شهدا هم استفاده ببرند.اگرچه این مکان‌ها غنی هستند ولی باید از آنها بهره‌برداری درستی بکنیم که یکی از راه‌هایش همین ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است.آشنایی با رشادت‌ها و خاطرات شهدا و رزمندگان با راه‌اندازی همین کتابخانه‌های تخصصی در جوار حرم شهدا صورت می‌گیرد .